سید علی خامنهای: رهبر جمهوری اسلامی ایران
سید علی حسینی خامنهای (متولد ۲۹ فروردین ۱۳۱۸) روحانی و سیاستمدار ایرانی است که از سال ۱۳۶۸ به عنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند۱. او پیش از این، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸، سومین رئیسجمهور ایران بود۱.
زندگی شخصی و تحصیلات
سید علی خامنهای در مشهد متولد شد۱. تاریخ تولد او در شناسنامه ۲۴ تیرماه ۱۳۱۸ ثبت شده است، اما خود او تاریخ صحیح تولدش را ۲۹ فروردین همان سال میداند۱. خانواده او اصالتاً آذری و اهل شهر خامنه هستند و در خانوادهای فقیر پرورش یافت۱. او در حوزههای علمیه مشهد، نجف و قم به تحصیل پرداخت و از سید محمدهادی میلانی اجازه روایت گرفت۱.
فعالیتهای سیاسی پیش از انقلاب
خامنهای در نوجوانی با سید مجتبی نواب صفوی آشنا شد و تحت تأثیر او قرار گرفت۱. در سال ۱۳۳۶ با سید روحالله خمینی دیدار کرد و در سال ۱۳۴۱ به نهضت وی پیوست۱. او به دلیل فعالیتهای ضد حکومت پهلوی شش بار بازداشت شد و در سال ۱۳۵۶ به مدت سه سال به ایرانشهر و جیرفت تبعید شد۱.
فعالیتهای سیاسی پس از انقلاب
پس از انقلاب ۱۳۵۷، خامنهای عضو شورای انقلاب، امام جمعه تهران و معاون وزیر دفاع شد۱. در سال ۱۳۵۹، نماینده آیتالله خمینی در شورای عالی دفاع شد و نقشی کلیدی در مدیریت جنگ ایران و عراق به دست گرفت۲. در سال ۱۳۶۰، در یک ترور نافرجام، دست راستش از کار افتاد۱.
ریاست جمهوری
خامنهای از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸، به مدت هشت سال، سومین رئیسجمهور ایران بود۲. در دوران ریاست جمهوری، وزارت اطلاعات تأسیس شد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گسترش یافت۲. او همچنین رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ و اولین رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود۱.
رهبری
پس از درگذشت آیتالله خمینی در سال ۱۳۶۸، مجلس خبرگان، سید علی خامنهای را به عنوان دومین رهبر ایران انتخاب کرد۱. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعیان مورد قبول جامعه مدرسین حوزه علمیه قم قرار گرفت۱.
دیدگاهها
در دوران حیات آیتالله خمینی، خامنهای با نظریه ولایت مطلقه فقیه مخالفت کرد و گفت ولی فقیه تنها در چارچوب فقه اختیارات قانونی دارد۲. اما بعدها، آیتالله خمینی در نامهای به او، ولی فقیه را دارای حق نادیده گرفتن احکام اولیه فقهی و صدور احکام ثانویه حکومتی دانست۲.
چالشها
خامنهای در دوره رهبری خود با اعتراضات گستردهای از جمله اعتراضات دانشجویی ۱۳۷۸، اعتراضات جنبش سبز در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹، اعتراضات دی ۱۳۹۶، اعتصابات ۱۳۹۷–۱۳۹۸، اعتراضات آبان و دی ۱۳۹۸ و خیزش ۱۴۰۱ ایران مواجه شده است۱.
