امام علی (ع)، پسر عمو و داماد پیامبر اسلام (ص)، به عنوان امام اول شیعیان و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین نزد اهل سنت شناخته میشود۲. ایشان نه تنها یکی از مهمترین شخصیتهای تاریخ اسلام است، بلکه دینداری و سلوک معنوی ایشان نیز همواره مورد توجه بوده است.
ایمان و یکتاپرستی
امام علی (ع) نخستین مردی بود که به پیامبر اسلام (ص) ایمان آورد۲۶. سؤال اینجاست که دین آن حضرت قبل از اسلام چه بود؟ ایشان، تحت تربیت پیامبر (ص)، از کودکی با یکتاپرستی آشنا شد و هرگز بتپرستی نکرد۳.
محورهای اصلی دینداری امام علی (ع)
- عبودیت و بندگی خدا: بزرگترین شاخصه امیرالمؤمنین (ع) عبودیت وی برای خدا بود۱. ایشان خدا را با چشم دل و شهود درونی شناخت و خدا را هفت سال پیش از دیگران پرستید۱.
- پیروی از پیامبر (ص): امام علی (ع) همواره مطیع فرمان پیامبر (ص) بود و در تمام جنگها و حوادث در کنار ایشان حضور داشت۳.
- عدالت و دادگستری: امام علی (ع) در دوران حکومت خود، همواره بر اجرای عدالت و احقاق حق مظلومان تأکید داشت۵.
- زهد و سادهزیستی: امام علی (ع) زندگی بسیار سادهای داشت و همواره به فقرا و نیازمندان کمک میکرد۱.
- علم و دانش: امام علی (ع) به عنوان «باب علم نبی» شناخته میشود و بسیاری از علوم اسلامی از طریق ایشان به مسلمانان رسیده است۱.
ولایت
در منابع روایی و تفسیری، آیات فراوانی به ولایت امام علی (ع) تفسیر شده و در احادیث از اهمیت و جایگاه بلند ولایت امام علی (ع) و آثار آن سخن گفته شده است۴. از جمله، ولایت علی (ع) یکی از ارکان اسلام، کاملکننده دین و همان ولایت الهی و رسولش معرفی شده است۴.
نقش امام علی (ع) در تداوم دین
امام خمینی (ره) معتقد بود که وحی و بعثت با امامت امیرالمؤمنین (ع) پشتوانه پیدا کرد و دین با ولایت وی تداوم یافت و کامل شد۱. به اعتقاد ایشان، امام علی (ع) مفسر قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) است و با او اسلام قوت گرفت۱.
فضائل امام علی (ع) در قرآن
بنابر منابع شیعه و برخی منابع اهل سنت، حدود ۳۰۰ آیه از قرآن کریم، درباره فضایل امام علی (ع) است؛ مانند آیه مباهله، آیه تطهیر، آیه ولایت و برخی دیگر از آیات که بر عصمت وی دلالت دارد۲.
سخن آخر
دینداری امام علی (ع) نمونهای کامل از بندگی خدا، پیروی از پیامبر (ص) و عدالتورزی است. شناخت ابعاد مختلف شخصیت ایشان میتواند الگویی برای تمام مسلمانان باشد
